Hội chứng ống cổ tay : Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Hội Chứng Ống Cổ Tay Là Gì?

Hội chứng ống cổ tay là tình trạng phổ biến xảy ra khi dây thần kinh giữa bị chèn ép do bất thường cấu trúc trong ống cổ tay. Ống cổ tay thực chất là một khoang hẹp, dài khoảng 2,5 cm, có nhiệm vụ bao bọc và bảo vệ dây thần kinh giữa cùng các gân gấp ngón tay. Thành hai bên và đáy của ống được cấu tạo bởi xương cổ tay, còn phần mái là dải mô liên kết bền chắc gọi là dây chằng ngang.

Bên trong ống cổ tay, dây thần kinh giữa cùng các gân gấp ngón tay đi từ cẳng tay xuống bàn tay. Vì khoang này rất hẹp và không thể giãn nở nên dây thần kinh giữa – vốn mềm và nằm nông – dễ bị tổn thương hoặc chèn ép.

Dây thần kinh giữa là dây thần kinh chính của bàn tay, bắt nguồn từ rễ thần kinh tủy cổ, chạy qua cánh tay, đi xuyên ống cổ tay rồi tới bàn tay. Nó giúp truyền cảm giác cho ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa và một phần ngón đeo nhẫn, đồng thời điều khiển các cơ quanh gốc ngón cái. Khi dây thần kinh giữa bị chèn ép, chức năng sẽ suy giảm, gây ra các dấu hiệu và triệu chứng đặc trưng của hội chứng ống cổ tay.

Nguyên Nhân Gây Hội Chứng Ống Cổ Tay

Hội chứng ống cổ tay hình thành từ sự tác động của nhiều yếu tố khác nhau. Theo các nghiên cứu, phụ nữ và người cao tuổi có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn so với các nhóm khác. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến:

• Yếu tố di truyền: Một số người có cấu trúc giải phẫu ống cổ tay bẩm sinh nhỏ hẹp hơn hoặc khác biệt so với bình thường. Điều này làm không gian trong ống cổ tay thu hẹp và dây thần kinh giữa dễ bị chèn ép.

• Giới tính: Phụ nữ có nguy cơ mắc hội chứng ống cổ tay cao gấp ba lần nam giới do kích thước ống cổ tay thường nhỏ hơn.

• Lặp lại động tác tay – cổ tay: Thực hiện một chuyển động tay hoặc cổ tay liên tục, lâu dài có thể gây tổn thương gân, dẫn tới viêm sưng và chèn ép dây thần kinh giữa.

• Tư thế bàn tay – cổ tay: Thường xuyên uốn cong hoặc duỗi quá mức bàn tay và cổ tay trong thời gian dài sẽ làm tăng áp lực lên dây thần kinh giữa.

• Thai kỳ: Thay đổi nội tiết tố trong giai đoạn mang thai có thể gây sưng viêm các mô trong ống cổ tay, góp phần làm dây thần kinh giữa bị chèn ép.

• Các bệnh lý liên quan: Béo phì, đái tháo đường, viêm khớp dạng thấp, suy thận hay rối loạn tuyến giáp đều làm tăng nguy cơ phát triển hội chứng ống cổ tay.

• Chấn thương cổ tay: Viêm khớp, viêm dây chằng, viêm đa dây thần kinh hoặc các chấn thương như gãy xương, trật khớp có thể làm thay đổi cấu trúc ống cổ tay và gây áp lực lên dây thần kinh giữa.

Triệu Chứng Thường Gặp

Khi người bệnh đột ngột xuất hiện cảm giác tê, ngứa ran hoặc yếu ở bàn tay và tình trạng này ngày càng nghiêm trọng, cần nghĩ ngay đến khả năng mắc hội chứng ống cổ tay.

Các dấu hiệu thường gặp gồm:

• Cảm giác sưng phồng ở ngón tay nhưng thực tế không có sưng rõ ràng.

• Tê bì, ngứa ran, nóng rát hoặc đau tập trung ở ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa và một phần ngón đeo nhẫn. Đôi khi các triệu chứng này có thể lan đến cẳng tay và cánh tay.

• Đau hoặc ngứa ran lan rộng từ cẳng tay lên đến vai.

• Yếu và vụng về ở bàn tay kèm đau cơ, chuột rút khi bệnh tiến triển nặng, gây khó khăn trong các hoạt động hằng ngày như cầm nắm đồ vật, cài nút áo, sử dụng điện thoại, lái xe hoặc đọc sách.

• Đánh rơi đồ vật do mất cảm giác và giảm khả năng kiểm soát vị trí tay trong không gian.

Đặc điểm quan trọng là các triệu chứng thường tiến triển từ từ, không liên quan đến chấn thương cụ thể trước đó. Một số trường hợp triệu chứng xuất hiện về đêm khi ngủ với tư thế cổ tay bị gập, làm tăng áp lực lên dây thần kinh giữa. Giai đoạn đầu, các dấu hiệu có thể chỉ thoáng qua nên dễ bị bỏ qua. Khi bệnh trở nặng, tần suất và mức độ triệu chứng tăng lên khiến người bệnh mới chú ý và tìm đến bác sĩ – lúc này chèn ép dây thần kinh giữa đã ở mức nghiêm trọng hơn.

Cách Điều Trị Hội Chứng Ống Cổ Tay

Phương pháp bảo tồn

• Nghỉ ngơi, hạn chế cử động gây đau

• Đeo nẹp cổ tay ban đêm : Nẹp giúp giữ cổ tay ở tư thế thẳng hoặc trung tính, giúp giảm áp lực lên dây thần kinh giữa trong ống cổ tay.

• Vật lý trị liệu, thay đổi ergonomics: Các bài tập vật lý trị liệu, yoga, siêu âm trị liệu và châm cứu có thể giúp giảm đau hiệu quả, đồng thời cải thiện sức mạnh cho các cơ trong lòng bàn tay.

Phương pháp can thiệp

• Tiêm thuốc giảm viêm (theo chỉ định bác sĩ): Các loại thuốc như paracetamol hoặc ibuprofen được dùng để giảm đau ngắn hạn. Bệnh nhân cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ, không được tự ý mua thuốc để tránh các tác dụng phụ nguy hiểm.

• Phẫu thuật giải phóng dây thần kinh giữa (trường hợp nặng): Phương pháp này được áp dụng cho các trường hợp bệnh nặng. Bác sĩ sẽ cắt bỏ dây chằng ngang ống cổ tay để tăng kích thước không gian, giải phóng sự chèn ép lên dây thần kinh và gân gấp

Phòng Ngừa Hội Chứng Ống Cổ Tay

• Tập luyện kéo giãn, nghỉ giữa giờ

• Giữ tư thế làm việc đúng

• Theo dõi sức khỏe và điều trị sớm bệnh lý nền